PM Kisan Yojana केंद्र सरकारने शेतकऱ्यांसाठी आणि सर्वसामान्य नागरिकांसाठी अनेक योजना सुरू केल्या आहेत, ज्यामध्ये पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना (PM Kisan Yojana) ही एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेमुळे भारतातील लाखो शेतकऱ्यांना आर्थिक आधार मिळतो. या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना वर्षाला 6000 रुपये थेट त्यांच्या बँक खात्यामध्ये दिले जातात, जे चार महिन्यांच्या अंतराने 2000 रुपयांच्या हप्त्यांमध्ये वितरित केले जातात.
आजपर्यंत या योजनेद्वारे देशभरातील शेतकऱ्यांना 18 हप्ते मिळाले आहेत. आता सर्वांच्या मनात हा प्रश्न आहे की 19 वा हप्ता कधी मिळणार? तसेच योजनेशी संबंधित इतर माहितीही जाणून घेण्यासाठी शेतकऱ्यांमध्ये उत्सुकता आहे. चला, योजनेबद्दल सविस्तरपणे माहिती घेऊ.
पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजनेची ओळख
पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना ही 2019 मध्ये सुरू करण्यात आली. या योजनेचा उद्देश आर्थिक दृष्ट्या दुर्बल अशा शेतकऱ्यांना आर्थिक पाठबळ देणे हा आहे.
योजनेची मुख्य वैशिष्ट्ये:
- आर्थिक मदत: पात्र शेतकऱ्यांना वर्षाला 6000 रुपये आर्थिक मदत दिली जाते.
- हप्त्यांचे स्वरूप: हे पैसे वर्षभरात तीन समान हप्त्यांमध्ये (प्रत्येक 2000 रुपये) दिले जातात.
- बँक खात्याद्वारे थेट लाभ हस्तांतर: सर्व पैसे शेतकऱ्यांच्या आधार-लिंक्ड बँक खात्यामध्ये जमा होतात.
19 व्या हप्त्याची तारीख
18 व्या हप्त्याचे वितरण 5 ऑक्टोबर 2023 रोजी करण्यात आले होते. 19 वा हप्ता डिसेंबरच्या शेवटच्या आठवड्यात किंवा जानेवारीच्या पहिल्या आठवड्यात शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होण्याची शक्यता आहे.
योजना नियमितपणे चालवण्याकरिता सरकार प्रत्येक चार महिन्यांनी शेतकऱ्यांना 2000 रुपयांचा हप्ता देते. 19 व्या हप्त्यासाठी ई-केवायसी पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
ई-केवायसी प्रक्रिया कशी पूर्ण करायची?
ई-केवायसी म्हणजे Electronic Know Your Customer प्रक्रिया, जी या योजनेसाठी अनिवार्य केली आहे. हे करणे अगदी सोपे आहे आणि शेतकऱ्यांना आपल्या माहितीची पडताळणी करण्यासाठी मदत करते.
ई-केवायसी करण्याची पद्धत:
- PM Kisan योजनेच्या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या: https://pmkisan.gov.in
- ई-केवायसी टॅबवर क्लिक करा:
- आधार कार्ड नंबर प्रविष्ट करा.
- ओटीपी प्रविष्ट करा:
- आपल्या नोंदणीकृत मोबाइल नंबरवर आलेला ओटीपी टाका.
- प्रक्रिया पूर्ण करा:
- तुमची माहिती योग्य असल्यास ई-केवायसी प्रक्रिया यशस्वीपणे पूर्ण होईल.
याशिवाय, शेतकरी PM Kisan अ‍ॅप किंवा नागरी सुविधा केंद्रांमध्ये जाऊनही ई-केवायसी करू शकतात.
योजनेचा लाभ घेऊ शकणारे शेतकरी
पात्रता:
- लहान व मध्यम शेतकरी, ज्यांच्याकडे 2 हेक्टर किंवा त्यापेक्षा कमी जमीन आहे.
- ज्या शेतकऱ्यांचे आधार कार्ड, बँक खाते, आणि जमिनीचे दस्तावेज सही आहेत.
योजनेचा लाभ मिळू शकत नाहीत असे शेतकरी:
- घटनात्मक पद भूषविणारे: खासदार, आमदार, मंत्री, नगराध्यक्ष इत्यादी.
- आयकरदाता शेतकरी: ज्या शेतकऱ्यांनी आयकर भरला आहे, ते या योजनेच्या लाभासाठी पात्र नाहीत.
- संस्थात्मक शेतकरी: संस्थात्मक जमिनींचे धारक योजनेसाठी पात्र नाहीत.
योजनेची पारदर्शकता आणि महत्त्व
- लाभार्थ्यांची ओळख पटवणे: ई-केवायसी आणि आधार लिंकिंगमुळे लाभार्थ्यांची योग्य पडताळणी केली जाते, ज्यामुळे गैरव्यवहार होण्याची शक्यता कमी होते.
- शेतकऱ्यांना थेट लाभ हस्तांतर (DBT): यामुळे दलालांची भूमिका कमी होते आणि मदत थेट शेतकऱ्यांना मिळते.
- शेतीतील सुधारणा: ही आर्थिक मदत शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीसाठी छोट्या गुंतवणुकीसाठी उपयुक्त ठरते.
PM किसान सन्मान निधी योजनेचे उद्दीष्टे
शेतकऱ्यांसाठी फायदे:
- आर्थिक संकटांवर मात करणे: पिकांच्या उत्पादन खर्चामध्ये मदत होणे.
- शेतीमधील गुंतवणूक वाढवणे: पेरणीसाठी बी-बियाणे, खते, आणि कीटकनाशक खरेदीसाठी पैसा उपलब्ध होतो.
- शेतीवरील अवलंबित्व टिकवणे: शेतकऱ्यांना नियमित आर्थिक आधार मिळाल्यामुळे त्यांची शेतीवरील गुंतवणूक वाढते.
योजना सुधारण्यासाठी उचललेले पाऊल
केंद्र सरकारने या योजनेला अधिक प्रभावी करण्यासाठी काही सुधारणा केल्या आहेत:
- डिजिटल व्यवहाराला प्रोत्साहन: बँक खात्यांसोबत आधार कार्ड लिंक करणे अनिवार्य केले आहे.
- फसवणूक थांबवण्यासाठी उपाय: लाभार्थ्यांच्या तपशीलांची नियमित पडताळणी केली जाते.
शेतकऱ्यांचे भविष्य आणि 19 व्या हप्त्याचा महत्त्व
19 व्या हप्त्याच्या वाटपामुळे शेतकऱ्यांना त्यांची दैनंदिन गरजा पूर्ण करण्यास मदत होईल. योजनेद्वारे 2024 च्या शेती हंगामासाठी शेतकऱ्यांना आर्थिक पाठबळ मिळणार आहे. योग्य कागदपत्रं सादर करून आणि ई-केवायसी वेळेत पूर्ण करून शेतकरी हप्त्याचा लाभ घेऊ शकतात.
पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना ही देशातील शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाची योजना आहे. 18 व्या हप्त्यानंतर आता 19 व्या हप्त्याच्या प्रतीक्षेत लाखो शेतकरी आहेत. डिसेंबरच्या अखेरीस किंवा जानेवारीच्या सुरुवातीला हा हप्ता जमा होण्याची शक्यता असल्याने शेतकऱ्यांनी वेळेत आपली ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करून तयार राहणे आवश्यक आहे. या योजनेचा उद्देश शेतकऱ्यांना आर्थिकदृष्ट्या सबळ बनवणे हा असून, त्याचा उपयोग शेतकऱ्यांच्या जीवनमान उंचावण्यासाठी होतो.
“शेतकऱ्यांची प्रगती म्हणजेच देशाची प्रगती” हे ध्येय पूर्ण करण्यासाठी या योजनेचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे.PM Kisan Yojana