Fraud call: जर तुम्हाला एखाद्या संशयास्पद नंबरवरून कॉल आला असेल आणि त्यामध्ये तुमच्या बँक खात्याशी संबंधित कोणतीही माहिती विचारली जात असेल, तर सावध राहा. अशा प्रकारचे कॉल्स फ्रॉडसाठीच केले जातात. खालील गोष्टींचे पालन करा:
- फोन नंबर सत्यापित करा:
संशयास्पद फोन नंबर कोणत्या क्षेत्राशी संबंधित आहे हे तपासून पाहा. - कोणतीही माहिती उघड करू नका:
तुमचे बँक खाते नंबर, OTP, डेबिट/क्रेडिट कार्ड तपशील, CVV किंवा कोणतीही खासगी माहिती शेअर करू नका. - बँकेशी संपर्क साधा:
अशा फोन कॉल्सची त्वरित माहिती तुमच्या बँकेला द्या. - सायबर क्राइम हेल्पलाइन:
भारतात सायबर क्राइमशी संबंधित तक्रार करण्यासाठी 1930 किंवा 112 या हेल्पलाइन नंबरवर संपर्क साधा.
कोणते फ्रॉड नंबर आहेत येथे क्लिक करून पहा यादी
-
1. बनावट मोबाइल नंबर
- +91 किंवा अन्य देशीय कोडसह मोबाईल नंबर:
- जसे की: +91-XXXXXXXXXX (भारताचे देशीय कोड).
- +92 (पाकिस्तान), +88 (बांगलादेश) किंवा अन्य आंतरराष्ट्रीय कोडचा वापर केला जाऊ शकतो.
- नंबर छोट्या किंवा मोठ्या फॉर्मॅटमध्ये:
- 5 किंवा 6 अंकांचे नंबर (उदा. 140XXX, 180XXX).
- जसे दिसते की नंबर एखाद्या कंपनीशी संबंधित आहे, पण ते फसवे असते.
-
2. आंतरराष्ट्रीय नंबर
- आंतरराष्ट्रीय कोडचा वापर करून कॉल्स केले जातात:
- +92 (पाकिस्तान), +880 (बांगलादेश), +234 (नायजेरिया) इत्यादी.
- कॉलला उत्तर दिल्यास मोठ्या प्रमाणावर शुल्क आकारले जाते.
- आंतरराष्ट्रीय कोडचा वापर करून कॉल्स केले जातात:
- +91 किंवा अन्य देशीय कोडसह मोबाईल नंबर:
फ्रॉड फोन कॉल्सबद्दलची माहिती सविस्तरपणे समजून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण यामुळे तुम्ही अशा फसवणूक प्रकारांना बळी जाण्यापासून स्वतःचे संरक्षण करू शकता. खाली काही महत्त्वाचे मुद्दे दिले आहेत: Fraud call
1. सामान्यतः वापरले जाणारे फसवणुकीचे प्रकार
(अ) बँक खात्याशी संबंधित फसवणूक:
- कॉल करणारे तुम्हाला सांगतील की तुमचे खाते बंद होणार आहे, केवायसी (KYC) अपडेट करणे आवश्यक आहे, किंवा तुमच्या खात्यावर संशयास्पद व्यवहार झाले आहेत.
- OTP, खाते नंबर, डेबिट/क्रेडिट कार्ड तपशील मागवला जातो.
(ब) मोठ्या बक्षिसांचे प्रलोभन:
- “तुम्ही लॉटरी जिंकली आहे,” “तुम्हाला बक्षीस मिळाले आहे” असे सांगून पैसे भरण्यास सांगतात.
(क) UPI किंवा वॉलेट फसवणूक:
- गुगल पे, फोनपे, पेटीएम यासारख्या अॅप्ससाठी फसवणुकीचे लिंक पाठवून, PIN किंवा पासवर्ड विचारला जातो.
(ड) नोकरी व आर्थिक सहाय्य संबंधित फसवणूक:
- आकर्षक नोकरी किंवा कर्ज मंजुरीचे प्रलोभन दाखवले जाते.
2. फोन कॉलवर विश्वास ठेऊ नये याचे कारण
- बँका आणि अधिकृत संस्था कधीही OTP, CVV किंवा पासवर्ड विचारत नाहीत.
- कॉल्सचा स्त्रोत संशयास्पद असतो.
- अनेकदा कॉल्स हे बनावट किंवा आंतरराष्ट्रीय नंबरवरून येतात.
- फसवणूक करणाऱ्यांचा हेतू वेगवेगळा असतो:
- पैशांची मागणी करणे.
- तुमच्या खात्याची किंवा आयडेंटिटीची माहिती चोरणे.
3. असे कॉल्स आल्यास काय करावे?
(अ) कॉल येताच सावधगिरी:
- कोणतीही वैयक्तिक माहिती शेअर करू नका.
- कॉलला “ब्लॉक” करा.
- जर तुम्हाला संशय वाटत असेल, तर संबंधित संस्थेशी थेट संपर्क साधा.
(ब) सायबर क्राइम तक्रार:
- भारतातील सायबर क्राइम हेल्पलाइन 1930 वर त्वरित कॉल करा.
- National Cyber Crime Portal वर ऑनलाइन तक्रार नोंदवा.
(क) कॉल नंबर तपासा:
- तुमच्याकडे आलेला फोन नंबर इंटरनेटवर शोधा.
- अनेक वेळा फसवणूक करणाऱ्यांचे नंबर सार्वजनिक फोरम्सवर लिस्ट केलेले असतात.
4. तुमच्या आर्थिक सुरक्षेसाठी टिप्स
- बँक अलर्ट अॅक्टिव्हेट करा:
- खात्यातील प्रत्येक व्यवहारासाठी SMS/ईमेल सूचना चालू ठेवा.
- UPI व्यवहारांवर लक्ष ठेवा:
- अनोळखी UPI लिंकवर कधीही क्लिक करू नका.
- ‘रिव्हर्स पेमेंट’ (Receive Money) लिंक फसवणूक असते.
- सामाजिक मीडिया फ्रॉड टाळा:
- फेसबुक, इंस्टाग्राम, किंवा व्हॉट्सअ‍ॅपवर अनोळखी व्यक्तींशी आर्थिक व्यवहार करू नका.
- सुरक्षित पासवर्ड ठेवा:
- बँकिंग अॅप्ससाठी मजबूत पासवर्ड वापरा आणि तो नियमितपणे बदला.
5. इतर माहिती आणि फायदे
भारत सरकार आणि रिझर्व्ह बँकेचे मार्गदर्शन:
- रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) वारंवार अशा फसवणुकीबाबत जनजागृती मोहीम राबवली आहे.
- फसवणुकीच्या कॉल्ससाठी “DO NOT DISTURB (DND)” सुविधा सुरू ठेवा:
- तुमच्या मोबाईल ऑपरेटरला DND अॅक्टिव्ह करण्यास सांगा.
बचावासाठी महत्वाचे नियम:
- कोणत्याही बँकेच्या किंवा फायनान्स कंपनीच्या वेबसाइटवरून त्यांच्या कस्टमर केअर नंबरची खात्री करा.
- कधीही ‘कोणताही व्यवहार त्वरित करा’ अशा मागणीला बळी पडू नका.Fraud call