Sorghum yield: ज्वारीचे उत्पादन घेऊन कमी क्षेत्रातून चांगले उत्पन्न मिळवणे शक्य आहे, परंतु यासाठी आधुनिक शेती पद्धती, सुधारित वाण, योग्य व्यवस्थापन, आणि मार्केटिंगचा चांगला अभ्यास आवश्यक आहे. फक्त एक एकर ज्वारी पिकाच्या शेतीतून 40 ते 50 हजार रुपये उत्पन्न कसे मिळवता येईल यासाठी पुढील टप्पे उपयोगी ठरतील:
1. सुधारित बियाण्यांची निवड
- ज्वारीचे सुधारित वाण जसे की CSV-15, CSV-20, M-35-1, किंवा मालदांडी या प्रकारांवर लक्ष द्या.
- या वाणांमध्ये उत्पादनक्षमता जास्त असते, कीड-रोग प्रतिकारक असतात, व स्थानिक हवामानाशी सुसंगत असतात.
2. जमिनीची योग्य तयारी
- पेरणीपूर्वी जमिनीत चांगला नांगरट करा.
- शेणखत किंवा कंपोस्ट खताचा वापर करा.
- माती परीक्षण करून आवश्यक खते जसे नत्र (N), स्फुरद (P), आणि पालाश (K) यांचा योग्य प्रमाणात उपयोग करा.
3. योग्य पेरणी वेळ व तंत्र
- खरीप हंगाम: जून-जुलै
- रब्बी हंगाम: सप्टेंबर-ऑक्टोबर
- पेरणी करताना २.५-३ किलो/एकर बियाणे वापरा.
- सरी-वरंबा पद्धतीने पेरणी करा, ज्यामुळे पाणी व्यवस्थापन चांगले होते.
4. पाणी व्यवस्थापन
- ज्वारीला कमी पाणी लागते, परंतु योग्य वेळेस ड्रिप सिंचन किंवा फवारा सिंचन यांचा वापर करा.
- रब्बी हंगामात २-३ पाणी देणे गरजेचे आहे.
5. किड व रोग व्यवस्थापन
- तोंडाला फुगी, गवताळ कीड, ब्लास्ट रोग यांपासून संरक्षणासाठी जैविक कीडनाशके (निंबोळी अर्क) किंवा शिफारशीत रासायनिक कीडनाशके वापरा.Sorghum yield
6. मालाची विक्री आणि प्रक्रिया
- ज्वारीची विक्री स्थानिक बाजारपेठेत करा किंवा प्रक्रिया उद्योगांशी संपर्क साधा.
- ज्वारीचे पोहे, पीठ किंवा इतर प्रक्रिया उत्पादनांकरिता अतिरिक्त दर मिळतो.
7. उत्पन्नाचा हिशोब
- उत्पादन क्षमता: एक एकरमध्ये सरासरी १२-१५ क्विंटल उत्पादन मिळते.
- दर: चांगल्या गुणवत्तेच्या ज्वारीला ₹3000 ते ₹4000 प्रति क्विंटल दर मिळू शकतो.
- एकूण उत्पन्न: 12 क्विंटल × ₹3500 = ₹42,000 (किमान)
- प्रक्रिया करून विक्री केल्यास ₹50,000 पर्यंत उत्पन्न होऊ शकते.
8. अतिरिक्त उपाययोजना
- सरकारच्या योजना: जसे की पीक कर्ज, अनुदानित बियाणे, किंवा हमीभाव यांचा फायदा घ्या.
- मिश्रपीक पद्धती: ज्वारीसोबत तूर किंवा मूग यांची लागवड करून अधिक फायदा मिळवा.
जर योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापन केले तर ज्वारी पिकाच्या फक्त एका एकरातून ₹40,000 ते ₹50,000 पर्यंत उत्पन्न मिळवणे सहज शक्य आहे.Sorghum yield