Deceased’s Bank Account Rules: मयत व्यक्तीच्या एटीएम कार्डद्वारे पैसे काढणे भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या (RBI) नियमांनुसार बेकायदेशीर आणि अनैतिक आहे. RBI आणि बँकेचे नियम स्पष्टपणे सांगतात की मयत खातेदाराच्या खात्याशी संबंधित व्यवहारासाठी अधिकृत प्रक्रिया आणि वारसदारांचा सहभाग आवश्यक आहे.
मयत व्यक्तीच्या खात्याशी संबंधित नियम:
- खाते तात्काळ गोठवले जाते (Account Freezing):
जेव्हा बँकेला खातेदाराच्या मृत्यूची माहिती मिळते, तेव्हा ती खाते तात्काळ गोठवते. - वारस प्रमाणपत्र (Legal Heir Certificate):
मयत व्यक्तीच्या वारसांना त्या व्यक्तीच्या खात्यातील रक्कम मिळवण्यासाठी वारस प्रमाणपत्र, मृत्यू प्रमाणपत्र, आणि बँकेच्या नमुन्यानुसार अर्ज सादर करणे आवश्यक असते. - नॉमिनीची भूमिका:
जर त्या खात्यात नॉमिनी नोंदवलेला असेल, तर बँक ती रक्कम नॉमिनीला सोपवते. यासाठी मृत्यू प्रमाणपत्र आणि वैयक्तिक ओळखपत्र आवश्यक असते. - अनधिकृत व्यवहार:
मयत व्यक्तीच्या एटीएम कार्डचा वापर नॉमिनी किंवा इतर कोणत्याही व्यक्तीकडून अनधिकृत पद्धतीने केला गेल्यास, बँक आणि कायदा यामध्ये कारवाई होऊ शकते.
महत्त्वाचे:
- जर नॉमिनी नसेल, तर बँक कायदेशीर वारसदारांकडे सर्व आवश्यक दस्तऐवजांची तपासणी करून पैसे सोपवते.
- मयत व्यक्तीच्या खात्यातील व्यवहार कोणतीही फसवणूक किंवा गैरवर्तन असल्यास, संबंधित व्यक्तींवर कायदेशीर कारवाई होऊ शकते.Deceased’s Bank Account Rules
सल्ला:
मयत व्यक्तीच्या संपत्तीचे वितरण नेहमी कायदेशीर पद्धतीने आणि बँकेच्या प्रक्रियेनुसारच करावे.
होय, मयत व्यक्तीच्या एटीएम कार्डचा वापर करून पैसे काढणे हा भारतीय कायद्यानुसार अनधिकृत आणि बेकायदेशीर आहे. असे केल्यास संबंधित व्यक्तीवर फौजदारी गुन्हा दाखल होऊ शकतो आणि त्यासाठी शिक्षा देखील होऊ शकते. भारतीय दंड संहितेतील (IPC) आणि बँकिंग नियमानुसार हे गंभीर गुन्ह्याच्या श्रेणीत येते.
1. कायद्याने अनधिकृत व्यवहारावरील शिक्षा:
(क) भारतीय दंड संहिता (IPC):
- धोखाधडी (Fraud) – कलम 420:
- कोणतीही व्यक्ती फसवणूक करून एखाद्या बँक खात्यातून पैसे काढत असेल तर यावर कारवाई केली जाते.
- शिक्षा: 7 वर्षांपर्यंत कारावास आणि दंड.
- विश्वासघात (Criminal Breach of Trust) – कलम 406:
- जर नॉमिनी किंवा वारसदाराने विश्वासघाताने हे कृत्य केले असेल, तर कारवाई होऊ शकते.
- शिक्षा: 3 वर्षांपर्यंत कारावास किंवा दंड किंवा दोन्ही.
- ओळख चोरी (Identity Theft) – कलम 66C, IT Act:
- एटीएम कार्ड वापरून मयत व्यक्तीच्या ओळखीचा गैरवापर करणे गुन्हा आहे.
- शिक्षा: 3 वर्षांपर्यंत कारावास आणि 1 लाख रुपयांपर्यंत दंड.
2. बँकिंग नियमानुसार अडचणी:
(क) मयत व्यक्तीच्या खात्यातील व्यवहार:
- बँकेला माहिती दिल्यानंतर खाते गोठवले जाणे अपेक्षित आहे.
- अशा परिस्थितीत कोणतीही रक्कम काढणे किंवा हस्तांतर करणे हे बँकेच्या नियमांचे उल्लंघन आहे.
(ख) नॉमिनी/वारसाचा सहभाग:
- जर नॉमिनी किंवा वारसांनीही अशा प्रकारे पैसे काढले, तर त्यांनी कायदेशीर प्रक्रियेनुसार पैसे न घेतल्यामुळे त्यांच्यावर देखील कारवाई होऊ शकते.
3. कायद्याचे पालन न केल्यास संभाव्य परिणाम:
- बँक तुमच्यावर फौजदारी खटला दाखल करू शकते.
- वारसांमध्ये वाद निर्माण झाल्यास, ते न्यायालयात जाऊ शकतात.
- अशा प्रकारचा व्यवहार होऊ नये यासाठी बँका सतर्क असतात आणि प्रत्येक व्यवहाराचा तपशील तपासतात.
4. योग्य प्रक्रिया काय आहे?
- मयत व्यक्तीच्या खात्यातून रक्कम काढण्यासाठी बँकेकडे मृत्यू प्रमाणपत्र, वारस प्रमाणपत्र, आणि नॉमिनीची माहिती सादर करा.
- बँक सर्व कागदपत्रांची पडताळणी करून कायदेशीर रक्कम हस्तांतरित करते.
सल्ला:
जर कोणी अशा प्रकारचा गुन्हा केला असेल तर त्यांनी लवकरात लवकर बँकेला याबाबत माहिती द्यावी आणि कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण करावी. अन्यथा कायदेशीर शिक्षेला सामोरे जावे लागेल.Deceased’s Bank Account Rules
